“Deze bottom-up benadering kwam voort uit de wens om het proces van scenario’s te vertalen naar een abstractieniveau dat alle inwoners zou aanspreken. Op die manier zouden we kunnen ophalen wat inwoners belangrijk vinden en wensen voor de toekomst. We wilden dit bewust niet alleen toetsen bij de gemeenteraadsleden, maar ook op breder niveau polsen wat er leeft. De PBL-scenario’s zijn vertaald naar onze lokale situatie in drie thema’s en daarmee gingen we onder de naam ‘kernsafari’s’ de boer op. Deze aanpak heeft voor ons heel goed gewerkt.”

Luisteren
Maatwerk bleek cruciaal in een gemeente met zes verschillende dorpskernen. “We hebben ervan geleerd dat luisteren beter is dan sturen”, zegt Meusen. “Niet alleen tijdens de ontmoetingen, maar vooral ook in de organisatie daarvan. Zo kregen we de gouden tip van één dorpskern om op het terras voor hun net weer geopende gemeenschapshuis te gaan staan. Zij zorgde voor koffie/thee, wat lekkers en vooral de inzet van hun netwerk. Hierdoor hadden we in het kleinste dorp misschien wel de grootste opkomst.. Achteraf hadden we misschien nog beter naar de dorpskernen kunnen luisteren. Zij kennen de inwoners en weten heel goed wat werkt en wat niet.”

Binding op alle fronten
Tot Meusens verrassing vonden ook veel collega’s het leuk om mee te gaan op kernsafari. “Ook ambtenaren die doorgaans niet bij dit werk betrokken zijn, deden mee. Dat heeft heel goed gewerkt voor onze interne binding, maar zorgde er ook voor dat ‘het gemeentehuis’ zichtbaar was in de dorpskernen.” Naast de inhoudelijke informatie die werd opgehaald, was ook de onderlinge verbinding een grote opbrengst. “Het voelde als een teamprestatie; we zouden dit vaker moeten doen”, zegt Meusen enthousiast.

Houvast
Hoewel de omgevingsvisie nog niet klaar is, tekent de opbrengst van het scenariodenken voor Cranendonck zich al af. “Het geeft houvast in ons werk met dorpskernen die zo verschillend zijn. We vermoedden in grote lijnen al te weten wat mensen willen, en hoe zij de toekomst zien, maar dat is nu bevestigd door de inwoners zelf. Het was een goede test, waarmee je een omgevingsvisie kunt formuleren die mede gebaseerd is op wat mensen zelf hebben ingebracht. Een volgende stap is het uitwerken van ontwikkelprofielen die aansluiten bij de behoeftes per dorpskern. Daarna gaan we ook weer in gesprek met de kernen om in die ontwikkelprofielen samen de nuances aan te brengen.” Reflecterend: “Vanuit deze ervaring zal ik dan zeker eerst vragen hoe, waar en op welk moment we dat het beste kunnen organiseren.”

Vragen, vragen, vragen
“Om ervoor te zorgen dat inwoners betrokken blijven, is het nodig om in gesprek te blijven. Vragen, vragen en nog eens vragen en de uitkomst natuurlijk terugkoppelen. Hiervoor hebben we een krantje gemaakt, waarin we het proces en de uitkomsten hebben samengevat op een visueel aantrekkelijke manier. Ook hebben we korte filmpjes gemaakt met inwoners. Verschillende manieren van communiceren werkt altijd het beste.”

“Wat je vooral niet moet doen, is een avond in het gemeentehuis organiseren”, lacht Meusen. “Dan krijg je de mensen die altijd al komen, maar het is juist leuk en verfrissend om ook anderen te spreken en breder te kunnen toetsen. Ik heb alleen maar positieve geluiden gehoord over ons initiatief en hoop dat ook op langere termijn te blijven doen. De weg naar een omgevingsvisie is minstens net zo belangrijk als het stuk zelf.”